Rosinante
Rosinante: İstanbul’un Görünmeyen Yüzü ve Ekonomik Sıkışmışlık
Rosinante”nin hikayesi, günümüz İstanbul’unun en yakıcı sorunlarını merkeze alıyor. Film, kentsel dönüşümün getirdiği barınma krizi ve belirsizlik ortamında, bir zamanlar güvenceli bir hayata sahip olan beyaz yakalı bir çiftin, Salih ve Ayşe’nin, hayatta kalma mücadelesini gözler önüne seriyor. Beyaz yakalı işini beklenmedik bir şekilde kaybeden Salih’in yaşadığı şok ve ardından Ayşe’nin evden çalışma sistemine geçişi, ailenin ekonomik dengesinin nasıl alt üst olduğunu çarpıcı bir şekilde gösteriyor.
Filmin isminin “Rosinante” olması, hikayenin tematik derinliğini artırıyor. Rosinante, Don Kişot‘un, ihtişamlı bir savaş atı olduğuna inandığı cılız ve yaşlı atıdır. Bu durum, Salih ve Ayşe’nin, motorsikletle yolcu taşıma işine “çağdaş bir şövalyelik” edasıyla, onur ve umutla tutunmaya çalışmalarını sembolize ediyor. Motorsiklet, onlar için sadece bir ekmek kapısı değil, aynı zamanda İstanbul’un adaletsiz değirmenine karşı verdikleri mücadelenin simgesel bir silahı haline geliyor. Motorsikletleriyle yolcu taşırken karşılaştıkları İstanbul, filmin “bambaşka bir İstanbul” olarak tanımladığı, ekonomik uçurumların, güvensizliğin ve hızlı değişimlerin hakim olduğu gerilimli bir kent manzarası sunuyor. Yönetmen Gündüzalp, metropolün sunduğu tüm olasıklara tutunma isteğiyle, yaşanan zorlukların yarattığı sıkışmışlık hissini başarıyla harmanlıyor.
Oyunculuklarda Derinlik ve İnsani Çaresizlik: Nilay Erdönmez ve Fatih Dönmez
Filmin duygusal yükünü başarıyla taşıyan başrol oyuncuları Nilay Erdönmez ve Fatih Dönmez, karakterlerine getirdikleri doğallık ve samimiyetle izleyicinin empati kurmasını sağlıyor.
Nilay Erdönmez, kaskın altına gizlenerek eşiyle dönüşümlü motorsikletle yolcu taşıyan Ayşe karakteriyle, modern kadının omuzlarındaki ev içi ve dışındaki görünmez yükü temsil ediyor. Evden çalışmaya geçiş yapan Ayşe’nin, kirayı ödeme ve ailesini geçindirme kaygısıyla kaskın altında kimliğini gizleyerek çalışması, kadınların emeğinin görünmezliğini ve ekonomik baskı karşısındaki fedakarlığını gözler önüne seriyor. Erdönmez’in, karakterin sessiz çaresizliğini ve güçlü direncini nüanslı bir şekilde yansıtması, filmdeki dramatik yoğunluğu artırıyor.
Fatih Dönmez, beyaz yakalı bir babadan, motorsikletli kuryeye dönüşen Salih karakterinde ise erkeklik onurunun zedelenmesini ve sorumluluk bilincini başarıyla canlandırıyor. İşini kaybetmenin getirdiği utanç ve yeniden başlama zorunluluğu, Salih’in motorsikletinin çalınmasıyla doruğa ulaşıyor. Bu olay, ailenin ekonomik sıkıntısını katlamakla kalmıyor, aynı zamanda Salih’in kişisel varlık ve mücadele aracını kaybetmesi anlamına geliyor. Dönmez’in, bu çifte çaresizliği izleyiciye inandırıcı bir şekilde aktarması, filmin duygusal etkisini güçlendiriyor.
Küçük oyuncu Can Demir’in canlandırdığı ve hiç konuşmayan Emre karakteri, ailenin yaşadığı içsel gerginliğin ve iletişimsizliğin sessiz bir simgesi. Çocuğun bu durumu, anne ve babasının yaşadığı psikolojik sıkışmışlığı derinleştirirken, motorsikletin onun için bir arkadaş olması, hikayeye dokunaklı bir katman ekliyor.
Rosinante’nin Çalınması ve Klasik Sinema Göndermesi
Filmin konusunun motorsikletin çalınmasıyla bambaşka bir hâl alması, akıllara hemen İtalyan Yeni Gerçekçiliği’nin başyapıtlarından “Bisiklet Hırsızları” (Bicycle Thieves, 1948) filmini getiriyor. “Rosinante”, tıpkı o klasik film gibi, küçük bir varlığın çalınmasının yoksul bir ailenin hayatını nasıl tamamen mahvettiğini gösteren, evrensel bir yoksulluk ve haysiyet mücadelesi hikayesi sunuyor. Motorsiklet, sadece bir eşya değil, ailenin hayata tutunma şansıdır. Bu çalınma, onları bir kez daha metropolün acımasızlığıyla yüzleşmeye zorluyor.
Yönetmen Baran Gündüzalp ve senarist Deniz Yeşilgün, bu klasik temayı kentsel dönüşüm, beyaz yakalı işsizliği ve modern aile draması gibi güncel Türk sorunlarıyla başarılı bir şekilde modernize ediyor. Uluslararası alanda aldığı En İyi Film (Ischia) ve En İyi Senaryo (Annaba) ödülleri de, filmin yerel bir hikayeyi evrensel bir dille anlatma başarısının kanıtı niteliğinde.
“Rosinante”, 15 Kasım 2024 itibarıyla sinemalarda yerini alarak, izleyiciye İstanbul’un acımasız ama umut dolu gerçekliğini yansıtan, derinlikli ve insancıl bir dram deneyimi sunuyor. Film, zor koşullarda dahi onurunu korumaya çalışanların sessiz destanını anlatıyor.
